September 2018

September - Winterslaap schildpadden


In september al praten over de winter? Absoluut! Het is namelijk belangrijk om hier tijdig over na te denken om problemen te vermijden. Wij geven je dan ook graag wat meer uitleg omtrent de winterslaap bij schildpadden.

Alvorens je je schildpad een winterslaap wil geven, zoek je best even uit of jouw dier dit wel nodig heeft. Niet alle schildpadden houden namelijk een winterslaap! Soorten die wij het meeste zien en die dit wél nodig hebben zijn bv: Griekse landschildpad, Moorse landschildpad, Russische vierteenlandschildpad, Geelwang, Roodwang, Geelbuik, ... Let wel: houd je deze dieren binnen in een terrarium waar de temperatuur voldoende hoog blijft, dan kan het dat ook deze dieren niet in winterslaap zullen gaan.

Een winterslaap is meer dan enkel overwinteren. Het is ook de periode waarin zowel de mannetjes als vrouwtjes zich klaarmaken voor de voortplanting van de daaropvolgende lente. Wil je dus kweken met je schildpadden, dan is een goede winterslaap vaak een vereiste. Kies je er echter voor om je dieren géén winterslaap te geven, is dit niet schadelijk. Het wordt vaak wel een groter dier.

Alvorens je schildpad in winterslaap kan, zijn er toch enkele zaken om te controleren. Zo dient je dier in optimale conditie te zijn. Gewichtscontrole en het uitsluiten van eventuele parasitaire infecties zijn hierin van cruciaal belang. Wij raden dan ook iedereen aan om tijdig (lees: deze maand) met zijn of haar schildpad langs te komen voor de jaarlijkse controle. Een gezond dier voor de winterslaap is vaak ook een gezond dier nadien. Ook de leeftijd van je dier is van belang. Zo raden wij niet aan om dieren jonger dan drie jaar al in winterslaap te laten gaan. In theorie kan dit perfect maar deze dieren hebben toch wat minder reserve. De keuze hangt dus vooral af van de ervaring van de eigenaar.

Hoe bereid ik nu die winterslaap voor?

Voor landschildpadden heb je drie mogelijkheden. Je kan ervoor kiezen om het dier zijn winterslaap buiten te laten houden. Hierbij zal de schildpad zichzelf tijdig ingraven en na de winter terug zelf beslissen om boven te komen. Dit is uiteraard de meest riskante keuze. De grootste risico's bij dit type overwinteren zijn bevriezing en bijtwonden door ratten.

Een tweede mogelijkheid is om een ton in te graven in je tuin onder het buitenverblijf van je schildpad. Zorg er dan voor dat de schildpad zich hierin ingraaft, waarna je deze ton kunt afdekken. Zo kunnen er geen ratten aan je schildpad en zorg je meteen voor wat extra isolatie (door de ton te isoleren). Uiteraard moet je er dan wel voor zorgen dat de schildpad zich hierin ingraaft en niet ernaast.

De laatste mogelijkheid is om de winterslaap binnen te laten plaatsvinden. Belangrijk is dat je hiervoor een ruimte nodig hebt met relatief stabiele luchtvochtigheid en een constante temperatuur tussen 2-8°C (ideaal is 5°C). Dit kan dus een kelder, koelkast of tuinhuis zijn. Zorg er zeker voor dat je een thermometer bij de hand houdt om alles op te volgen. Temperaturen onder 2°C zijn te koud en dus schadelijk, anderzijds zijn temperaturen boven 10°C te warm waardoor de schildpad niet goed genoeg zal slapen. Goed opvolgen is dus de boodschap.

De winter is daar, wat nu?

Afhankelijk van de temperatuur zal je merken dat je schildpad stopt met eten. Bied hem (of haar) dan ook geen eten meer aan, maar laat ze nog wel een tijdje (minimaal 1w) buiten. Op deze manier zorg je ervoor dat de darmen goed geledigd worden. Na deze week (of weken) van vaste, geef je je schildpad een bad. Dit zorgt ervoor dat de schildpad goed gehydrateerd in winterslaap kan gaan en stimuleert ze om stoelgang te maken zodat alles zeker leeg is. Na het badje weeg je je schildpad en schrijf je dit ergens op. Dit wordt later onze referentie om te kijken of het een goede winterslaap was. Eens dit alles gebeurd is, steek je het dier in een opbergdoos (een schoendoos of een plastieken doos, ...). Zorg ervoor dat je schildpad goed geïsoleerd ligt door een bodem van hooi of bladeren te voorzien en let zeker op voldoende ventilatie!

Gedurende de winterslaap controleer je wekelijks je schildpad. Dit zorgt ervoor dat er geregeld wat verse lucht in de doos kan, alsook dat je zeker bent dat alles in orde is. Ook tijdens de winterslaap kunnen schildpadden soms korte periodes wakker zijn. Dit is volledig normaal. Ergens rond april)mei zal je zien dat je schildpad terug wakker en actief wordt.

Wanneer je schildpad wakker is, start je met hem te wegen. Nadien geef je hem een lauw badje, zodat hij terug goed gehydrateerd geraakt. Plaats hem vervolgens terug buiten en je zal merken dat hij langzaam terug zijn zomerse leventje opneemt. Het kan zijn dat je schildpad niet meteen start met eten. Dit kan gerust een week duren, maak je niet ongerust.

Wat met waterschildpadden?

Een waterschildpad die buiten in een vijver gehouden wordt, kan hierin overwinteren indien de vijver een diepte heeft van minimaal 1,2 meter. Wanneer de tijd voor de winterslaap is aangebroken, zal de schildpad zich in de bodem ingraven en tot rust komen. Als het goed is, zal je de schildpad dus niet meer boven water zien wanneer het kouder wordt.

Waterschildpadden die je binnen wil nemen voor de winterslaap, zet je na het baden terug in een aquarium. Zet hier geen verwarming ov verlichting op, maar laat dit teruglopen tot kamertemperatuur. Daarna dient het water verder afgekoeld te worden tot een temperatuur van ongeveer 18 graden. Indien er een landgedeelte voorzien is in het aquarium, kiezen sommige mensen ervoor om de winterslaap hierin te laten plaatsvinden. Andere plaatsen de dieren ook in een doos zoals een landschildpad.

Wanneer zijn er problemen?

De beste manier om na te gaan of het een goede winterslaap was, is om het gewicht voor en na de winterslaap te vergelijken. Een schildpad mag nooit meer dan 10% van zijn lichaamsgewicht verloren hebben. Dit is een teken dat er iets fout ging. In zo'n geval neem je je dier best mee op controle, zodat we samen kunnen achterhalen waar de fout ligt.

Wil je dier na een week buiten nog niet eten of zie je snot uit de neus komen? Dan is het zeker tijd om ons een bezoekje te brengen!